2a wnioski o ujawnienie w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu objętych uzupełnieniem. Sprawozdania przekazywane przez organy wymienione w art. 2 wnioski o ujawnienie w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa ust. 1 i 2 dotyczą także wykonania obowiązku, o którym mowa w art. Formularz stanowi załącznik do formularzy wniosków: „KW-ZAL Wniosek o założenie księgi wieczystej” i „KW-WPIS Wniosek o wpis w księdze wieczystej”. Formularz należy wypełnić w języku polskim, czytelnie, drukowanymi literami, bez skreśleń i poprawek, na maszynie, na komputerze lub ręcznie, zgodnie z opisem pól. Roszczenie o usunięcie niezgodności z treści księgi wieczystej. Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2204, dalej również jako „u.k.w.h.”) w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem Obowiązek ujawnienia prawa w KW. Ustawa osiągach wieczystych i hipotece (dalej ust. o KW i hipot.) nakłada na właściciela nieruchomości (gruntowej, lokalowej, budynkowej) obowiązek do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej (art. 35 ust. o KW i hipot.). Zdaniem Sądu Okręgowego nie mogą być także uznane za skuteczne zarzuty odnoszące się do obowiązków właścicieli co do ujawnienia przysługującego im prawa własności. Zgodnie z art. 35 u.k.w.h. właściciel nieruchomości rzeczywiście jest obowiązany do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej. W przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego lub ukończenia egzekucji w inny sposób niż przez umorzenie, komornik składa do sądu wniosek o wykreślenie w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji lub o usunięcie wniosku o wszczęcie egzekucji ze zbioru dokumentów. Obowiązek poprawienia lub uzupełnienia wniosku spoczywa na BdGxhWx. budowa domu Księga wieczysta – jak sprawdzić i czytać zapisy? Przed zakupem działki czy jakiejkolwiek innej nieruchomości, powinniśmy sprawdzić dane zawarte w księdze wieczystej. Świadczą one o stanie prawnym nieruchomości, a także zawierają informacje o istnieniu hipoteki. Jak czytać ten dokument? Gdzie można sprawdzić księgę wieczystą nieruchomości jeszcze przed jej zakupem? Zobacz poniżej. Działy księgi wieczystej – co zawierają? Dane zawarte w księgach wieczystych, są jawne i ogólnodostępne. Zwykle odpowiadają stanowi faktycznemu, jednak mogą wystąpić sytuacje wyjątkowe (w przypadku takich rozbieżności prawo chroni nas poprzez rękojmię). Księga wieczysta zawiera cztery działy, a zapisy każdego z nich są istotne dla przyszłego nabywcy. Co znajduje się się w poszczególnych działach? Dział I: podzielony jest na dwie części. Pierwsza z nich (oznaczenie I-O) przedstawia podstawowe dane o nieruchomości (adres, powierzchnia, liczba pomieszczeń w lokalu itd.). W drugiej natomiast (oznaczenie I-SP) znajdziemy informacje o prawach przysługujących właścicielom (np. prawa dot. poruszania się po innych działkach, korzystanie z parkingu czy części wspólnej, informacje o ewentualnym oddaniu nieruchomości w użytkowanie wieczyste). Dział II: znajdują się w nim dane o właścicielach oraz udziałach w nieruchomości. Dział ten zawiera również informacje o użytkownikach wieczystych czy osobach, które mają spółdzielcze prawo własności. Można w tym miejscu sprawdzić również, w jaki sposób właściciel nabył nieruchomość (spadek, kupno, darowizna). Dział III: zawiera dane o prawach oraz roszczeniach do nieruchomości. To bardzo ważna część dla przyszłego nabywcy. Opisane są tutaj np. służebności gruntowe lub przesyłu; roszczenia dot. zawarcia umowy przedwstępnej; informacje o prawach pierwokupu, odkupu, dzierżawy czy dożywotniego użytkowania; podziały nieruchomości; informacje o ewentualnym postępowaniu egzekucyjnym; inne obciążenia (jednak niedotyczące hipoteki). Dział IV: określa, czy na danej nieruchomości ciąży hipoteka (w jakiej jest wysokości, walucie, kim jest wierzyciel hipoteczny oraz jaki jest przedmiot zabezpieczenia). To bardzo ważne informacje, ponieważ hipoteka obciąża nieruchomość niezależnie od tego, czyją stanowi aktualnie własność. Poza sprawdzeniem powyższych działów, w księgach wieczystych znajdują się także inne zapisy, które nie powinny przejść bez uwagi. To np. rubryka dotycząca wzmianek w księdze. Dodaje się je w częściach księgi, do których złożono wniosek czekający jeszcze na wprowadzenie. Informacje o takim wniosku można uzyskać w WKW Sądu Rejonowego. Ważną wzmianką dla nabywcy może być także zapis „komentarz do migracji”. Oznacza on, że nie wszystkie dane znajdują się w widoku elektronicznym, więc trzeba je sprawdzić fizycznie w Sądzie Rejonowym (odpowiednim dla lokalizacji nieruchomości). Więcej ważnych porad dotyczących czytania ksiąg wieczystych znajdziesz tutaj. Gdzie można sprawdzić księgę wieczystą? Jak ustalić numer? Księgę wieczystą można sprawdzić we właściwym urzędzie lub przez internet. Dostęp do rejestru znajduje się na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości, a uzyskanie wglądu do niego jest darmowe. Aby sprawdzić księgę wieczystą danej nieruchomości, potrzebna jest znajomość jej numeru. Jeżeli numeru nie posiadamy, możemy uzyskać go od właściciela, bądź z właściwego dla lokalizacji nieruchomości Sądu Rejonowego (także z Powiatowego Urzędu Dokumentacji Geodezyjno-Kartograficznego/Urzędu Gminy). Czasami instytucje mogą wymagać wykazania interesu prawnego przed udostępnieniem księgi. Z kolei organy, które prowadzą państwowe zasoby geodezyjne i kartograficzne, udostępniają te dokumenty za opłatą. Istnieje również możliwość sprawdzenia numeru księgi wieczystej online, podając numer ewidencyjny działki lub po prostu jej adres. Księga wieczysta a hipoteka W potocznym języku określenia „księga wieczysta” i „hipoteka” często rozumiane są tożsamo. Tymczasem, gdy planujemy kupno (bądź sprzedaż) nieruchomości, rozróżnianie tych terminów jest istotne i pozwoli na uniknięcie nieporozumień. Czym jest księga wieczysta, wyjaśniamy na początku artykułu – przejdziemy do definicji słowa „hipoteka”. Jest ona ograniczonym prawem rzeczowym na nieruchomości, które ma służyć jako zabezpieczenie wierzytelności. Hipoteka może obciążać zarówno samą nieruchomość, jak i jej użytkowanie wieczyste, bądź prawo spółdzielcze. Co więcej, hipoteka może zaistnieć umownie lub przymusowo. Umowna występuje wtedy, gdy np. właściciel chce zaciągnąć kredyt, którego zabezpieczeniem będzie nieruchomość. Przymusowa hipoteka ma miejsce, gdy powstaje niezależnie od woli właściciela (np. w przypadku postanowienia prokuratora). Hipoteka może być ponadto zabezpieczeniem nie tylko jednej, ale nawet kilku wierzytelności. Zakup nieruchomości bez księgi wieczystej Prawo zakłada, że każda nieruchomość powinna posiadać księgę wieczystą. Nie ma jednak jednoznacznego przymusu zakładania i prowadzenia księgi dla każdej nieruchomości. Co prawda według ustawy z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, na właścicielach nieruchomości ciąży obowiązek „niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej”, ale zdarza się, że nieruchomość może nie posiadać takiego dokumentu – z różnych względów. Gdy kupujesz nieruchomość bez księgi wieczystej, musisz liczyć się z tym, że jej stan prawny jest nieznany, ponieważ zgodnie ze wspomnianą ustawą, księgi wieczyste prowadzone są właśnie w celu jego ustalenia. Nieruchomości, które nie posiadają księgi wieczystej, często oferowane są na rynku w atrakcyjnych cenach, ale decyzja o takim zakupie niesie za sobą ogromne ryzyko. Zostajemy bowiem wtedy pozbawieni bezpieczeństwa, które gwarantuje nam instytucja ksiąg wieczystych – np. ochrony poprzez rękojmię. Ponadto brak księgi może znacznie utrudnić pozyskanie kredytu hipotecznego lub nawet to uniemożliwić. Jeśli jednak zdecydujemy się na taki zakup, niezwłocznie po nabyciu nieruchomości powinniśmy założyć dla niej księgę wieczystą. Ile to kosztuje? Wyjaśniamy poniżej. Opłata za założenie księgi wieczystej Koszty dotyczące zakładania ksiąg wieczystych lub zawierania w nich wpisów, określone są w Ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. Według zapisów zawartych w dokumencie, musimy uiścić 60 zł za samo założenie księgi wieczystej. Oprócz tej kwoty istnieje opłata: - 200 zł za wpis o prawie własności/użytkowania wieczystego, - 200 zł za wpis hipoteki, - 150 zł za wpisy dotyczące spadku, zniesienia współwłasności oraz podziału majątku między małżonkami. Aby założyć samodzielnie (bez pomocy notariusza) księgę wieczystą, musimy złożyć wniosek (na formularzu KW-ZAL) w WKW lokalnego Sądu Rejonowego. Aktualny formularz dostępny jest na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości. Autor: Anna Gronau Zdjęcia: Shutterstock Obowiązujące procedury nie przewidują automatycznej aktualizacji ksiąg wieczystych obejmującej zmianę właściciela odziedziczonej nieruchomości. Dlatego w dziale II ksiąg wieczystych dość często figurują zmarłe osoby. Jeżeli sąd wieczystoksięgowy stwierdzi, że spadkobierca nie zadbał o wpis swojego prawa własności, to może ukarać opieszałą osobę. Taki spadkobierca ponosi też odpowiedzialność wobec osób trzecich za skutki swojego zaniedbania. Praktyka pokazuje, że spadkobierca powinien już na wstępie załatwić sprawę wymaganego wpisu. To zapobiegnie późniejszym kłopotom. Kto jest właścicielem nieruchomości? Niemiłe zaskoczenia po lekturze ksiąg wieczystych Agenci nieruchomości czasem mają do czynienia z sytuacją, która najbardziej zaskakuje samego właściciela domu, lokalu lub działki na sprzedaż. Kiedy agent na samym wstępie sprawdza księgi wieczyste nieruchomości na sprzedaż, to niekiedy okazuje się, że w dziale II (własność) jako właściciel figuruje osoba inna niż ta zlecająca pośrednictwo. Warto wyjaśnić, dlaczego w praktyce czasem dochodzi do takiej niepokojącej rozbieżności. Ma ona związek zarówno z konstrukcją obowiązujących przepisów, jak i niefrasobliwością niektórych właścicieli odziedziczonych nieruchomości. Trzeba nadmienić, że sąd może ukarać osoby, które mimo obowiązku nie zadbały, aby księgi wieczyste były aktualne. Taka finansowa kara w skrajnych przypadkach wynosi nawet kilka tysięcy złotych. Odpowiedzialność niefrasobliwego spadkobiercy nie kończy się na wspomnianej karze pieniężnej. Nie ma automatycznej aktualizacji księgi wieczystej po śmierci właściciela nieruchomości W kontekście wcześniejszych informacji, niektóre osoby mogą zadać pytanie, dlaczego księgi wieczyste nie są automatycznie aktualizowane po zmianie właściciela wynikającej ze spadkobrania. To istotna różnica względem sytuacji związanej chociażby ze sprzedażą mieszkania, domu lub działki. W przypadku takiej transakcji albo darowizny, notariusz jest zobowiązany jeszcze tego samego dnia złożyć wniosek o wpis nowego właściciela do księgi wieczystej. „Wspomniany obowiązek dla rejenta przewiduje ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie” - wyjaśnia Magdalena Markiewicz, ekspert portalu Co ważne, notariusz nie może wnioskować o wpis do księgi wieczystej, jeżeli został sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia. To oznacza, że spadkobierca sam będzie musiał złożyć odpowiedni wniosek w sądzie rejonowym. Identyczna zasada dotyczy sytuacji, w której sąd wydał prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Jeden ze wspomnianych dokumentów, czyli notarialny akt poświadczenia dziedziczenia lub prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku trzeba dołączyć do wniosku o wpis w księdze wieczystej (składanego na formularzu KW-WPIS). Opłata za taki wniosek pobierana od spadkobiercy wynosi 150 zł. „To oznacza rabat względem tradycyjnej opłaty za wpis własności wynoszącej 200 zł” - dodaje Magdalena Markiewicz, ekspert portalu Wysokiej kary można uniknąć Spadkobierca powinien szybko załatwić wymagane formalności między innymi dlatego, że sąd cywilny lub notariusz wyśle informacje o zmianie właściciela nieruchomości. W ramach odpowiedzi, sąd wieczystoksięgowy dokona wpisu ostrzeżenia o niezgodności faktycznego stanu prawnego nieruchomości z treścią księgi wieczystej. Taki odstraszający potencjalnych nabywców monit będzie znajdował się aż do czasu wpisania nowego właściciela. W ramach obecnego systemu, księgi wieczyste niestety nie mogą być aktualizowane bez wniosku spadkobiercy. „Niewiele wskazuje, że wspomniana zasada może się zmienić w najbliższej przyszłości” - uważa Magdalena Markiewicz, ekspert portalu Sąd wieczystoksięgowy ma możliwość przymuszenia nowego właściciela nieruchomości do zaktualizowania stanu prawnego. Grzywna nakładana w celu skłonienia nowego właściciela do ujawnienia prawa własności wynosi od 500 zł do 10 000 zł. Na postanowienie o nałożeniu takiej grzywny można złożyć zażalenie. Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece wskazuje także, że po ujawnieniu nowego właściciela w księdze wieczystej, niezapłacona grzywna może zostać umorzona w całości lub części. „Warto wnioskować o takie umorzenie po złożeniu wniosku o wpis własności” - radzi Magdalena Markiewicz, ekspert portalu Trzeba też pamiętać, że spadkobierca będzie ponosił odpowiedzialność za ewentualne szkody dla osób trzecich (związane z nieaktualnością wpisu prawa własności) dopóki odpowiedni wniosek o nowy wpis nie zostanie złożony. Taką sankcję przewiduje artykuł 35 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Mówi on również, że: właściciel nieruchomości jest obowiązany do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej. „Wspomniany obowiązek nie dotyczy oczywiście sytuacji związanych ze sprzedażą nieruchomości lub darowizną, w których księgi wieczyste są aktualizowane na wniosek notariusza” - zaznacza Magdalena Markiewicz, ekspert portalu Nie warto zwlekać z załatwieniem formalności W nawiązaniu do wcześniejszych wyjaśnień, warto z całą pewnością zachęcić spadkobierców do szybkiego składania wniosków o ujawnienie swojego prawa własności. Księgi wieczyste tak czy inaczej będą musiały zostać zaktualizowane po spadkobraniu. „Załatwianie niezbędnych formalności dopiero w sytuacji, gdy pośrednik lub potencjalny nabywca nieruchomości zwrócił uwagę na problem, na pewno nie wydaje się dobrym rozwiązaniem” - podsumowuje Magdalena Markiewicz, ekspert portalu Magdalena Markiewicz, ekspert portalu Chcesz dowiedzieć się więcej, sprawdź » Polski Ład. Ściąga dla przedsiębiorców, księgowych, kadrowych (PDF) Zmiana właściciela nieruchomości dla której jest założona księga wieczysta Odpowiadając na pytanie wyjaśnię, że sąd dokonuje wpisu ostrzeżenia z urzędu, a nie wpisu właścicieli do księgi wieczystej, bo to dzieje się tylko na wniosek właścicieli. Zgodnie bowiem z art. 36 ustawy o księgach wieczystych i hipotece sądy, organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego oraz notariusze sporządzający akty poświadczenia dziedziczenia zawiadamiają sąd właściwy do prowadzenia księgi wieczystej o każdej zmianie właściciela nieruchomości, dla której założona jest księga wieczysta. Stan prawny nieruchomości ujawniony w księdze wieczystej niezgodny z rzeczywistym stanem prawnym W razie otrzymania zawiadomienia sąd z urzędu dokonuje wpisu ostrzeżenia, że stan prawny nieruchomości ujawniony w księdze wieczystej stał się niezgodny z rzeczywistym stanem prawnym. Zawiadomienie o wpisie ostrzeżenia zawiera pouczenie o obowiązku złożenia wniosku o ujawnienie prawa własności w terminie miesiąca od daty doręczenia zawiadomienia. Sąd może wymierzyć opieszałemu właścicielowi grzywnę w wysokości od 500 do 10 000 zł w celu spowodowania ujawnienia prawa własności. W razie ujawnienia prawa własności nieruchomości, grzywny nieuiszczone mogą być umorzone w całości lub części. Obowiązek właściciela nieruchomości do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej Na postanowienie sądu o nałożeniu grzywny przysługuje zażalenie. Zatem niejako z automatu zostanie ujawniona zmiana stanu prawnego, ale już sąd wieczystoksięgowy z automatu nie wpisze właścicieli czyli spadkobierców, więc trzeba złożyć wniosek. Dlatego też nie ma dwóch ksiąg wieczystych na tę nieruchomość, jest jedna księga wieczysta z wpisanym ostrzeżeniem o zmianie właścicieli, choć nie można wykluczyć nigdy błędu ludzkiego i tego, że np. sąd spadku nie przesłał postanowienia do wydziału ksiąg wieczystych. Dodatkowo obowiązki właścicieli nieruchomości do dokonania wpisu potwierdza też art. ustawy, który mówi, że właściciel nieruchomości jest obowiązany do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej. Aby uporządkować wpisy w księdze wieczystej powinien Pan zatem złożyć wniosek o wpis spadkobierców jako współwłaścicieli. Do tego wniosku potrzebne Pan tylko prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku w oryginale albo poświadczone przez notariusza, bo art. 31 ustawy mówi, że wpis może być dokonany na podstawie dokumentu z podpisem notarialnie poświadczonym, jeżeli przepisy szczególne nie przewidują innej formy dokumentu. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Jestem po rozwodzie z orzeczonym i uprawomocnionym podziałem majątku. W jego wyniku dom stał się wyłącznie moją własnością. Co należy zrobić, aby zmienić wpis w księdze wieczystej? Do tej pory jako właściciele domu figurujemy tam razem z byłym mężem, a chciałabym go wykreślić i uporządkować tym samym księgę. Niezgodność między rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości a wpisem w księdze wieczystej Zastosowanie zasady rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych wchodzi w grę, gdy pomiędzy rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości, a stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej zachodzi niezgodność (art. 5 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece; Dz. U. 2001 r. Nr 124, poz. 1361; dalej jako – „ Niezgodność może być konsekwencją bądź to braku w księdze wieczystej wpisu odzwierciedlającego prawidłowy stan prawny, bądź to dokonania wpisu bez podstawy prawnej lub wpisu prawa nieistniejącego, bądź to wreszcie pomyłki w dokonanym wpisie (zobacz S. Rudnicki, Komentarz do ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz do przepisów o postępowaniu w sprawach wieczystoksięgowych Warszawa 2002 r. s. 34; A. Menes „Domniemania wynikające z wpisów do ksiąg wieczystych” w: „Rejent”, 1994 r. Nr 5, s. 60-62 Z czego mogą wynikać niezgodności w księdze wieczystej? Wyróżnić można dwa typy sytuacji, w których zachodzi niezgodność pomiędzy stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości (zobacz J. Ignatowicz „Prawo rzeczowe” Warszawa 2000 r., s. 337). W pierwszym przypadku niezgodność wynika z zaistniałej zmiany stanu prawnego nieruchomości, w związku z czym stan ujawniony w księdze wieczystej utracił aktualność. Przykładowo – właściciel ujawniony w księdze wieczystej zmarł lub zbył nieruchomość. W takim wypadku usunięcie niezgodności następuje w zwykłym postępowaniu wieczystoksięgowym o wpis, toczącym się przed sądem rejonowym prowadzącym księgę wieczystą. Wniosek o wpis w księdze wieczystej Osoba uprawniona składa wniosek o wpis w księdze wieczystej i jako podstawę wpisu przedkłada orzeczenie sądu lub inny dokument, który stanowi podstawę wpisu i z którego wynika, że zaszła zmiana stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej, a sąd dokonuje wpisu na podstawie art. 31 ust. 2 Zgodnie z art. 35. Ustawy o księgach wieczystych: „1. Właściciel nieruchomości jest obowiązany do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej. 2. Jeżeli osoba trzecia doznała szkody na skutek nieujawnienia prawa własności w księdze wieczystej, właściciel ponosi odpowiedzialność za szkodę powstałą na skutek niewykonania obowiązku, o którym mowa w ust. 1, bądź na skutek opieszałości w jego wykonaniu.” Obowiązek właściciela nieruchomości do ujawnienia prawa własności w księdze wieczystej Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 art. 35, dotyczy właściciela każdej nieruchomości: gruntowej, budynkowej i lokalowej (wieczyste użytkowanie nie może powstać bez ujawnienia w księdze wieczystej). W art. 35 ust. 1 chodzi o ujawnienie prawa własności, a nie innych praw rzeczowych związanych z nieruchomością, np. służebności gruntowej obciążającej nieruchomość służebną. Wynika to z zestawienia ust. 1 z ust. 2, w którym jest mowa o nieujawnieniu prawa własności jako przyczynie szkody wyrządzonej osobie trzeciej. Przepis ten zastąpił dotychczasowe unormowanie, które także dotyczyło obowiązku właściciela nieruchomości ujawnienia swego prawa i rozumiane było niezmiennie jako wyraz dążenia do osiągnięcia zasady powszechności ksiąg wieczystych. Przemawia za tym także zestawienie i ścisły związek dotychczasowego przepisu z nowym art. 36, dotyczącym tej samej problematyki. Złożenie wniosku o ujawnienie prawa własności powinno nastąpić w czasie, w danych okolicznościach, właściwym, to znaczy bez nieuzasadnionej zwłoki. W tym celu powinna Pani złożyć do wydziału ksiąg wieczystych formularz KW-WPIS (Wniosek o wpis w księdze wieczystej – dostępny również na Należy do niego dołączyć prawomocne postanowienie o podziale majątku i uiścić opłatę w kasie sądu. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Po co jest akt poświadczenia dziedziczenia? Na wstępie należy zaznaczyć, że do dziedziczenia nie jest potrzebne uzyskanie notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia czy postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Dochodzi do niego bowiem z mocy prawa w dacie otwarcia spadku. Następuje ono z chwilą śmierci spadkodawcy. Dziedziczenie następuje zatem niezależnie od tego czy sporządzono w tym przedmiocie jakiekolwiek dokumenty czy uzyskano stosowne orzeczenie sądu. Jednakże ze względów praktycznych celowe jest, aby spadkobierca legitymował się wobec osób trzecich stosownym dokumentem potwierdzającym jego następstwo prawne po spadkodawcy. Temu właśnie służy stwierdzenie nabycia spadku czy notarialne poświadczenie dziedziczenia. W niniejszym artykule skupimy się na ścieżce, która umożliwia nam uniknięcie postępowania przed sądem. O sądowym stwierdzeniu nabycia spadku pisaliśmy tutaj >>> Ważne: Notarialny akt poświadczenia dziedziczenia wywołuje takie same skutki jak prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Czy uzyskanie aktu poświadczenia dziedziczenia jest obowiązkowe? Nie, przepisy nie nakładają obowiązku udania się do notariusza w celu sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia czy zainicjowania stosownego postępowania przed sądem. Jednakże jego uzyskanie powinno leżeć w interesie samego spadkobiercy. Zgodnie bowiem z przepisami Kodeksu cywilnego domniemywa się, że osoba która uzyskała takie poświadczenie dziedziczenia jest spadkobiercą. Jakie to może mieć znaczenie w praktyce? Otóż bez takiego aktu notarialnego lub orzeczenia sądu osoba ta nie będzie mogła wykazać swoich praw do spadku po zmarłym, co może wręcz uniemożliwić jej dochodzenia należności od dłużnika spadkodawcy. Przykład: X przed śmiercią pożyczył Y 5000 zł. Jedynym spadkobiercą po zmarłym jest jego syn Z. Bez dokumentu potwierdzającego, że jest następcą prawnym po spadkodawcy Z nie będzie mógł dochodzić zwrotu pożyczki od Y. Akt poświadczenia dziedziczenia może też być przydatny w sytuacji, gdy w skład masy spadkowej wchodzi nieruchomość. Zgodnie bowiem z przepisami ustawy o księgach wieczystych i hipotece właściciel nieruchomości jest obowiązany do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej (a do tego konieczne jest wykazanie prawa własności za pomocą aktu poświadczenia dziedziczenia lub postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku). Jeżeli tego nie zrobi sąd wieczystoksięgowy może wymierzyć takiemu opieszałemu właścicielowi grzywnę w wysokości od 500 do 10 000 zł. Ponadto taki spadkobierca ponosi też odpowiedzialność za szkodę, którą może ponieść osoba trzecia w wyniku nieujawnienia tego prawa (jednakże w praktyce takie sytuacje zdarzają się niezmiernie rzadko). Warto zaznaczyć również, że bez takiego notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia (bądź sądowego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku) nie będziemy mogli wykazać, że jesteśmy właścicielami nieruchomości, co uniemożliwi nam jej sprzedaż. Protokół dziedziczenia Postępowanie przed notariuszem składa się z dwóch zasadniczych czynności: spisania protokołu dziedziczenia; sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia. Protokół dziedziczenia niemal zawsze poprzedzać będzie sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia. Jedynie, gdy mamy do czynienia ze stwierdzeniem nabycia spadku na podstawie testamentu, który nie został wcześniej otwarty i ogłoszony, to konieczne jest dokonanie tych czynności jeszcze przed przystąpieniem do spisania protokołu dziedziczenia. Sporządzany on jest przy udziale wszystkich osób zainteresowanych, tj. mogących wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi, jak również tych osób na rzecz których spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne. Ważne: Odrzucenie spadku lub zapisu windykacyjnego oraz uznanie za niegodnego powoduje utratę statusu osoby zainteresowanej, a zatem uczestniczącej w czynności poświadczenia dziedziczenia. Więcej o odrzuceniu spadku pisaliśmy tutaj >>> Protokół dziedziczenia zawiera dane umożliwiające ustalenie porządku dziedziczenia po spadkodawcy. Przed jego sporządzeniem notariusz poucza wszystkich uczestników czynności o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych oświadczeń. W protokole dziedziczenia zamieszcza się w szczególności: zgodne żądanie poświadczenia dziedziczenia złożone przez osoby zainteresowane (spadkobierców i zapisobiorców); oświadczenia o istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi; oświadczenia o znanych testamentach spadkodawcy lub braku takich testamentów; oświadczenia, że w odniesieniu do spadku nie zostało uprzednio wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i nie toczy się postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku ani nie został sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia; oświadczenia, czy w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne; oświadczenia o obywatelstwie i miejscu zwykłego pobytu spadkodawcy w chwili śmierci; oświadczenia, czy były składane oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku lub zapisu windykacyjnego, czy zostało wydane orzeczenie dotyczące niegodności spadkobiercy lub osoby, na której rzecz został uczyniony zapis windykacyjny, oraz czy były zawierane umowy z przyszłym spadkodawcą w przedmiocie zrzeczenia się dziedziczenia po nim. Ponadto do protokołu dziedziczenia notariusz załącza: odpis aktu zgonu spadkodawcy; odpisy aktów stanu cywilnego osób powołanych do spadku z ustawy; Ważne: odpisy aktów stanu cywilnego należy złożyć w oryginale. projekt protokołu dziedziczenia oraz protokoły obejmujące oświadczenia o wyrażeniu zgody na spisanie protokołu dziedziczenia zgodnie z jego projektem, o ile zostały sporządzone lub spisane (nie jest to obligatoryjne. Notariusz może sporządzić taki projekt na wniosek osoby zainteresowanej); inne dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie praw do spadku (np. odpis postanowienia o uznaniu spadkobiercy za niegodnego, oświadczenie o odrzuceniu spadku). Akt poświadczenia dziedziczenia Po spisaniu protokołu notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Jak już zasygnalizowano powyżej, warunkiem sporządzenia tego dokumentu jest zgodne żądanie osób zainteresowanych poświadczenia dziedziczenia przez notariusza. Przy czym zgodne żądanie powinno zawierać w szczególności takie elementy jak: określenie osoby spadkodawcy; tytuł dziedziczenia; krąg spadkobierców; wysokość przypadających spadkobiercom udziałów w spadku. Notariusz, w przeciwieństwie do sądu, nie jest uprawniony do stwierdzenia dziedziczenia na rzecz innych osób aniżeli wskazane przez stawających. Brak zgody pomiędzy stawającymi uczestnikami poświadczenia dziedziczenia, nawet mimo oczywistego kręgu spadkobierców skutkuje niemożliwością przeprowadzenia notarialnego poświadczenia dziedziczenia. Spadkobiercą pozostaje w takim przypadku jedynie złożenie do sądu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku. O tym jak wygląda wniosek oraz ile wynoszą opłaty pisaliśmy tutaj >>> Ponadto postępowaniu przed notariuszem zasadniczo powinni uczestniczyć wszyscy spadkobiercy ustawowi, jak i testamentowi. Jak to już zostało wspomniane protokół dziedziczenia spisuje notariusz przy udziale wszystkich osób zainteresowanych. Ich jednoczesna obecność nie jest jednak konieczna w przypadku sporządzenia projektu protokołu dziedziczenia (jest tworzony na wniosek osoby zainteresowanej), jeżeli w osobnym oświadczeniu zainteresowani wyrazili zgodę na jego treść. Ważne: Wymóg uczestniczenia wszystkich osób zainteresowanych oznacza, że nawet w przypadku dziedziczenia na podstawie testamentu konieczny będzie udział w postępowaniu również potencjalnych spadkobierców ustawowych. Kiedy nie można sporządzić aktu poświadczenia dziedziczenia? Notariusz odmawia sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia jeżeli: w stosunku do spadku został już wcześniej sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia lub wydano postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku; w toku sporządzania protokołu dziedziczenia ujawnią się okoliczności wskazujące, że przy jego sporządzeniu nie były obecne wszystkie osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi, lub też osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne, albo istnieją lub istniały testamenty, które nie zostały otwarte lub ogłoszone; w sprawie brak jurysdykcji krajowej; osoby zainteresowane nie złożyły zgodnego żądania poświadczenia dziedziczenia. Koszt Wysokość opłat maksymalnych za czynności notarialne w zakresie sporządzania protokołu dziedziczenia i aktu poświadczenia dziedziczenia reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Maksymalna opłata za sporządzenie protokołu dziedziczenia wynosi 100 zł, zaś za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia 50 zł. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny ( 1964 nr 16 poz. 93). Ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie ( 1991 nr 22 poz. 91). Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej ( 2004 nr 148 poz. 1564). Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL Kup licencję

wniosek o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej